ABD Başkanı Joe Biden, 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelendirmesi sonucu Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilere etki etti. Habere göre, Türk hükümeti Biden’ın açıklamasını kınayarak ABD büyükelçisini çağırdı ve Türkiye de ABD büyükelçisini Washington’a geri çağırdı. Ermeni diasporası ve hükümetinin Biden’ın açıklamasını memnuniyetle karşıladığı ve tarihi bir adım olarak gördüğü belirtilmektedir.
Bu gelişme Türkiye ve dünya genelinde büyük yankı uyandırdı. Türkiye’deki siyasi liderler, sivil toplum örgütleri ve vatandaşlar Biden’ın açıklamasını kınarken, Ermeni diasporası ve hükümeti ise bu adımı tarihi bir zafer olarak görüyor.
1915 olayları Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin önemli bir meselesi olarak kalmaya devam ederken, Biden’ın açıklaması Türkiye ve ABD arasındaki ilişkileri etkileyecek bir gelişme olarak görülüyor ve konu ilerleyen süreçte daha da fazla tartışılacak.
Biden’in Açıklamasıne Türk Hükümeti Tepkisi
Biden’ın açıklaması, Türk hükümetinin tepkisine sebep oldu ve Türkiye, ABD’nin tarihi müttefiki olmasına rağmen, ABD Büyükelçisi David Satterfield’ı Dışişleri Bakanlığına çağırdı. Türk hükümeti, Biden’ın açıklamasının “tarihi gerçeklerden uzak” olduğunu belirterek, açıklamayı kınadı ve ABD’nin Türkiye’nin hassasiyetlerini anlaması gerektiğini vurguladı.
Biden’in Açıklaması Ermenileri Sevindirdi
Biden’ın açıklaması Ermeni halkı tarafından büyük bir sevinçle karşılandı. Ermeni hükümeti, Biden’ın açıklamasının “adil ve cesur” olduğunu ve Ermeni halkının acısını anladığını ifade etti. Biden’ın açıklamasının ardından, Türkiye’nin NATO müttefikleri de dahil olmak üzere birçok ülkeden tepki aldı.
Türkiye ise bu tepkilere karşı, tarihi gerçeklerin açık olduğunu ve 1915 olaylarının “soykırım” olarak adlandırılmasının yanlış olduğunu savundu. Biden’ın açıklaması Türkiye ve ABD arasındaki ilişkileri olumsuz etkiledi ve konu hala tartışılmaya devam ediyor.
Türkiye‘nin tepkisi sadece ABD ile sınırlı kalmadı, aynı zamanda diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlar tarafından da eleştirildi. Özellikle Türkiye’nin soykırım iddialarını reddetme politikası, Ermenistan ve Ermeni diasporası tarafından eleştiriliyor ve Türkiye’nin itiraf etmesi veya özür dilemesi çağrısında bulunuluyor.
Türkiye Soykırım İddialarını Reddetti
Türkiye’nin soykırım iddialarını reddetmesinin arkasındaki sebep, olayların tarihsel olarak nasıl ele alınması gerektiği konusunda hala farklı görüşlerin olmasıdır. Bazı Türk tarihçiler, olayların sadece bir savaş döneminde gerçekleşen bir dizi çatışma olduğunu savunurken, diğerleri ise Ermenilerin kasıtlı olarak hedef alındığını ve öldürüldüğünü belirtiyor.
Olayların tarihi hakkında farklı görüşler olsa da Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi için çözüm arayışları devam ediyor. İki ülke arasında diplomatik ilişkilerin olmaması, bölgedeki istikrarsızlığı da artırıyor.
Son yıllarda Türkiye ve Ermenistan arasında yapılan bazı girişimler, iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi için umutlu bir yol açmıştır. Örneğin, 2009 yılında Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Türkiye’de yapılan bir maçta Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile bir araya gelerek, iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi yönünde bir mutabakata varmışlardı. Bu girişimler sonrasında, iki ülke arasındaki ilişkilerde bir iyileşme sağlanamadı.
Son dönemde ise Ermenistan’ın 2020 yılında Azerbaycan ile yaşadığı çatışmalar sonrasında Türkiye’nin Azerbaycan’ı desteklemesi, Türkiye-Ermenistan ilişkilerindeki gerilimi artırdı. Bu gerilim, Ermenistan’ın ABD’nin kararı sonrasında Türkiye’nin soykırımı reddetmesini kınayan açıklamalar yapması ile daha da derinleşti.
Yine de bazı siyasi çevreler, Türkiye’nin Ermenistan ile ilişkilerini normalleştirme konusunda adımlar atması gerektiğini düşünüyor. Özellikle sivil toplum kuruluşları, Türkiye’nin geçmişteki hatalarını kabul etmesi, özür dilemesi ve tarihle yüzleşmesi gerektiğini belirtiyorlar.
Türkiye’nin soykırım iddialarını reddetme politikası, yurt içinde de bazı eleştirilere neden oluyor. Bazı siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşları, Türkiye’nin geçmişteki hatalarını kabul etmesi ve özür dilemesi gerektiğini savunurken, diğerleri ise olayların tarihsel olarak nasıl ele alınması gerektiği konusunda farklı görüşler savunuyorlar. Türkiye’nin soykırım iddialarını reddetme politikası hem iç hem de dış politikada tartışmaları beraberinde getiriyor.