Buğday için Ulusal Hububat Konseyi (UHK) Yönetim Kurulu Başkanı Özkan Taşpınar, ‘’ Buğdayda dış ticaret fazlasının 2023 yılına aktarılarak, 5 milyar dolarlık buğday mamulleri ihracatı yapılmasını hedefliyoruz.’’ İfadelerinde bulundu.
AA muhabirine açıklama yapan Taşpınar, hububat sektörünün geçen yılı ve 2023 yılı için hedeflerini değerlendirdiğini anlattı.
Geçen üretim sezonunda buğday açısında Güney Doğu Anadolu bölgesinde tarımsal kuraklık olduğunu, mayıs yağışlarının İç Anadolu ve geçit bölgelerinde, mayıs-haziran yağışlarının Doğu Anadolu Bölgesi’nde hububat açısından olumlu sonuçlar doğurduğunu belirten Özkan Taşpınar, şu ifadelerde bulundu:
‘’ Ülkemizde son verilere göre, geçen yıl 17 milyon ton buğday üretimi gerçekleşti. Bu yıl ise yüzde 17 artışla buğday üretiminin 20 milyon tonu yakalamasını bekliyoruz. Mısır üretiminin de geçen yıla göre yüzde 3,7 yükselişle 7 milyon ton seviyelerinde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Arpada ise yüzde 1,25 artışla, 8,1 milyon tonluk üretim hedefliyoruz.’’
‘’Buğday Üretimi İhtiyacı Karşılayacak Şekilde Gerçekleşti’’
Tarım ve gıda ürünlerinde Türkiye’nin dış ticaret fazlası veren ülke olduğunu gösteren Taşpınar, 2022 yılının 11 ayında yaklaşık olarak 500 milyon dış ticaret fazlası olarak buğday ve mamullerinin verildiğini söyledi. Taşpınar, şunları anlattı:
‘’ Buğdayda dış ticaret fazlasının 2023 yılına aktarılarak, 5 milyar dolarlık buğday mamulleri ihracatı yapılmasını hedefliyoruz. Öte yandan dahilde işleme rejimi kapsamında buğdayın işlenip, mamul madde olarak ihraç edilmesi için her yıl belirli miktarda buğday ithalatı yapılmakta. 2021 yılının 10 ayında 6,5 milyon ton buğday ithal eden ülkemiz, 2022 yılının aynı döneminde 6,8 milyon ton buğday ithal etti. 31 Aralık 2022’ye kadar buğday ithalatında vergilerin sıfırlanmasına rağmen buğday ithalatı önemli bir artış göstermedi. İç piyasada Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) belirleyiciliğinde oluşan fiyatlar, dışarıdan buğday ithalatını avantajlı olmaktan çıkardı.’’
TM0’nun ekmeklik buğday için 6 bin 450 lira olan fiyatını, ton başına 7 bin 450 lira güncellendiğini ifade ederek Taşpınar, üreticinin emeğinin karşılığını almasının büyük ölçüde sağlandığını ve dünyayla uyumlu fiyat belirlenerek mümkün olduğunu belirtti.
‘’Tahıla dayalı mamul ihracatını, Tahıl koridoru korudu’’
Rusya-Ukrayna savaşı 2022 yılı Şubat ayında başlamasının, iki ülkenin temel gıda maddesinin küresel tedarikçisi olması sebebiyle tüm dünyanın gıda krizi yaşadığını söyleyen Taşpınar, değerlendirmesinde şunlardan bahsetti:
‘’Ukrayna’nın ürettiği ürünleri dünya pazarlarına arz edememesinin yanında, Rusya’nın doğal gaz küresel ticaretin büyük pay alması global enerji krizini tetiklerken, küresel gübre ihracatında önemli aktör olması global gübre fiyatlarının katlanmasına neden oldu. Böylece global tahıl fiyatları, toplumların altından kalkamayacağı düzeye ulaştı. Türkiye, her iki tarafla dengeli diplomatik ilişkiler izleyerek barıştan yana tavrını bir kez daha devreye koydu.’’
22 Temmuz 2022 yılında İstanbul’da gerçekleşen müzakereler sonucunda ‘tahıl koridoru’ mutabakatının imzalandığını ifade ederek Taşpınar, 25 Aralık’ta bu kapsam sonucu 200’ü Türk 585 gemi ve 15 milyon ton buğday ve tahılın, taşındığını belirtti. Tahıl koridoru etkisi sebebiyle pandemi boyunca ton fiyatı 450 dolara çıkan ekmeklik buğday, bu sebeple 310 doların seviyesine inen buğday ile ilgili açıklamada bulundu:
‘’Anlaşmanın başlangıcından 25 Aralık 2022’ye kadar tahıl ve benzeri ürünlerin yüzde 15’ine karşılık gelen yaklaşık 2,250 milyon tonu ülkemize taşınmış, böylece daha uygun fiyatla tahıl ürünlerine erişilebildi. Böylece tahıla dayalı mamul madde ihracatında yakaladığımız rekor düzeyi koruma ve artırma imkanı oluştu.’’
Üretimin Teşvik Edilmesi İçin Tedbir Önerileri Bildirildi
Dünyanın hızlı bir değişimin içerisine girdiğini, küresel iklim değişikliği, Pandemi süreci, enerji ve gübre krizi, Rusya-Ukrayna savaşı, gıda milliyetçiliği ile beraber altını çizerek bu değişimin yaşanmasından tarım ve gıda sektörleri de nasibini aldığını belirtti.
Geleceği tehdit eder hale gelen tarım ve gıda sektörü ile ilgili yaşanan sorunları temel alarak Taşpınar, şunları söyledi:
‘’ Türkiye’de bu etkinin buğday gibi temel ürünlerde kontrol edilebilmesi için bazı tedbirlerin alınması hayati önem taşıyor. Üretimin teşvik edilmesi için 2022-2023 yılı için mazot, gübre, tohum ile geçici verilen desteklerin kalıcı hale getirilerek dekara 116 liradan 230 liraya çıkarılması ve buğdaya kilogram başına 10 kuruş olan ürün desteğinin en az 25 kuruşa çıkarılmasını bekliyoruz.’’
Kaynak: AA