Hakkari’nin Yüksekova ilçesindeki Nehil Sazlığı Türkiye’nin 513 kuş türünden yaklaşık 275’ine ev sahipliği yapmaktadır. Ancak bölgede her yıl çıkan yangınlar ve tarım alanlarına yakın bölgelerdeki su seviyesinin düşürülmesi amacıyla oluşturulan drenaj kanalları nedeniyle zor günler yaşanmaktadır. Dr. Erkan Azizoğlu Hakkari Üniversitesi’nden yapılan bir çalışmada 28 bin hektarlık sazlık alanında tür sayısında değişiklik olmadığını ancak kuş sayısında yaklaşık yüzde 50’lik bir azalma olduğunu belirtmiştir.
Nehil Sazlığı ve Kuş Çeşitliliği
Nehil Sazlığı İran ve Irak arasında sınır bölgesinde yer aldığı için birçok kuş türünün göç rotasında bulunmaktadır. Bu sulak alan kuşların geçiş rotası üzerinde konumlanmasıyla dikkat çekmektedir. Her yıl su seviyesi artan sazlık birçok kuş türüne mekan oluştururken yangınlar ve drenaj kanalları nedeniyle kuş sayısında azalma gözlenmektedir. Tarım alanlarına yakın bölgelerdeki su seviyesinin düşürülmesi drenaj kanallarının kurumasına neden olmakta ve kuşların bu alanları tercih etmemesine yol açmaktadır. Ayrıca sazlığın sık sık yakılması da kuş türlerini olumsuz etkilemektedir.
Yangın ve Drenaj Kanallarının Etkileri
Hakkari Üniversitesi Biyolojik Çeşitlilik Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin çalışmaları sonucunda 275 kuş türü kaydedilmiştir. Ancak popülasyonun yaklaşık yüzde 50 oranında azaldığı gözlenmektedir. Bu durumu önlemek için Hakkari Üniversitesi ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü ekipleri mücadele vermektedir ancak yerel yönetimlerin ve halkın da bilinçlenmesi gerekmektedir. Devlet Su İşleri (DSİ) Van 17. Bölge Müdürü Ayhan Şahna ise üniversiteden gelecek rapora dayanarak drenajlarla ilgili çalışma yapabileceklerini belirtmiştir. Nehil Sazlığı’nda yangınlar ve drenaj kanalları nedeniyle kuş sayısında yaklaşık yüzde 50’lik bir azalma yaşanmaktadır. Bu durum bölgenin önemli bir sulak alanı olan sazlığın korunmasını zorlaştırmaktadır.
Koruma Çalışmalarının Önemi ve İhtiyaç
Yetkililer drenajların etkilerini araştırmalı ve koruma çalışmalarına öncelik vermelidir. Aynı zamanda yerel yönetimler ve halkın da bilinçlenmelidir ve sazlığın değerini korumak için önlemler almalıdır. Hakkari Üniversitesi ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü ile işbirliği yaparak sazlığın korunması ve kuş popülasyonunun artırılması için daha fazla çaba harcanmalıdır. Yangınların önlenmesi ve drenaj kanallarının etkilerinin azaltılması için bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı ve yerel halkın da katılımı teşvik edilmelidir. Bölgenin ekolojik dengeyi koruması ve kuş çeşitliliğinin sürdürülebilirliği için tüm paydaşların ortak çabaları önemlidir.
