İnci kefalinin göç yolundaki en büyük çay olan Bendimahi Çayı kuruma noktasına geldi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’ndeki Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, inci kefalinin Van Gölü’nde varlığını sürdürmesinin yaz aylarında başarılı bir üreme döngüsüne bağlı olduğunu belirtmektedir. Ancak Muradiye ilçesindeki Bendimahi Çayı’nın sulama regülatörü tarafından tamamen kurutulması nedeniyle göç yolunda önemli bir akarsunun kaybolduğunu ifade etmektedir.
İnci Kefalinin Üreme Göçü ve Van Gölü’ndeki Önemi
Van Gölü’nde yaşayan ve üremek için tatlı sulara ihtiyaç duyan inci kefallerinin üreme dönemi nedeniyle 15 Nisan-15 Temmuz tarihleri arasında av yasağı uygulanmaktadır. İnci kefalleri gölden çıkarak tatlı sularda üremelerini gerçekleştirdikten sonra Van Gölü’ne geri döner. Bu süreçte göçlerini izlemek için birçok kişi Deliçay’a gelirken yetkililer de inci kefallerinin korunması için çaba sarf etmektedir. Küresel ısınma ve kuraklık bölgedeki su kaynaklarının debilerinin düşmesine neden olmuştur. Üreme göçünü tamamlamayan inci kefalleri debileri son yılların en düşük seviyesinde olan derelerde yaşam mücadelesi vermektedir.
Su Kaynaklarının Kuruması ve İnci Kefali Popülasyonu Üzerindeki Etkileri
Erciş ilçesindeki Deli Çay’ın debisi düşerken Muradiye ilçesindeki Bendimahi Çayı ise neredeyse kuruma noktasına gelmiştir. İnci kefalinin bölgede 20 bini aşkın insanın geçim kaynağını oluşturduğunu belirten Dr. Mustafa Akkuş bu balığın hem ekolojik hem de ekonomik yönden büyük bir değer olduğunu vurgulamaktadır. Üremenin başarılı bir şekilde gerçekleşmesi için yaz aylarında akarsularda yeterli miktarda suyun bulunması gerektiğini ifade eden Dr. Akkuş tarımsal sulamada etkin bir su yönetiminin önemli olduğunu ve çiftçilerin inci kefalinin varlığını sürdürmesine destek vermeleri gerektiğini belirtmektedir.
Koruma Çabaları ve Sürdürülebilir Su Yönetimi İçin Önlemler
Bu gelişmeler inci kefallerinin geleceği açısından endişe vericidir. Doğru su yönetimi ve ekolojik dengeyi gözeterek inci kefallerinin yaşam alanlarını korumak ve üreme göçlerini sağlıklı bir şekilde gerçekleştirebilmek için acil önlemlerin alınması gerekmektedir. Aksi takdirde bu nadir ve değerli türün yok olma riskiyle karşı karşıya kalabileceği belirtilmektedir. Su kaynaklarının sürdürülebilir şekilde yönetilmesi ve ekosistemin korunması büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle sulama yöntemlerinin gözden geçirilmesi ve akarsuların doğal debilerinin korunması için önlemler alınmalıdır. Ayrıca bilinçlendirme çalışmalarıyla çiftçilerin doğal dengeye uygun tarım yöntemlerine teşvik edilmesi gerekmektedir.
